CLB Đàn Tính, Hát Then xã Đồng Tiến gìn giữ, phat 1huy nghệ thuật truyền thống

Không phải là nơi sản sinh ra nghệ thuật đàn tính, hát then nhưng nhiều năm qua, đồng bào dân tộc Tày, Nùng từ các tỉnh phía Bắc vào xây dựng kinh tế mới ở ấp Suối Binh, Suối Đôi, huyện Đồng Phú đã gìn giữ, phát huy loại hình nghệ thuật truyền thống này. Tháng 10. 2018, CLB đàn tính, hát then được thành lập tại đây, từ đó tiếp lửa thêm cho môn nghệ thuật truyền thống ngày càng phát triển.

Khoảng năm 1991, nhiều hộ dân tộc Tày, Nùng từ các tỉnh như Bắc Kạn, Cao Bằng đã vào Bình Phước lập nghiệp, xây dựng cuộc sống mới. Thời gian đầu, đồng bào chủ yếu canh tác lúa nước, hoa màu, thu nhập còn hạn chế. Sau đó, với tính cần cù, ham học hỏi, nhiều hộ dân ấp Suối Binh, Suối Đôi đã mạnh dạn chuyển đổi cây trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên và khí hậu ở vùng đất mới.

CLB Đàn tính, hát then chuẩn bị cho buổi biểu diễn tại xã Đồng Tiến

Ngoài việc chăm lo phát triển kinh tế, người dân trong ấp còn quan tâm bảo tồn, phát huy nghệ thuật đàn tính, hát then. Sau những giờ lao động ở rẫy trồng tiêu, trồng điều, cây ăn trái… người dân trong ấp lại tụ họp, cùng đàn, hát. Bà Lục Thị Đàm (55 tuổi), Chủ nhiệm Câu lạc bộ đàn tính, hát then ấp Suối Binh cho biết: Khi mới từ quê vào Bình Phước xây dựng kinh tế mới, nhiều gia đình gặp khó khăn. Nhưng sau đó, cuộc sống của người dân đã ổn định hơn. Trong các dịp lễ, Tết bà con cùng quê càng gắn bó với nhau hơn nhờ thông qua việc tụ tập nhau lại để đánh đàn tính, hát then. Nhận thấy nhu cầu cũng như niềm đam mê với nghệ thuật truyền thống, Hội Phụ nữ xã đã đứng ra xin UBND xã cho thành lập CLB.  Khi mới thành lập, Câu lạc bộ đàn tính, hát then có 24 thành viên, đến nay đã thu hút thêm 5 thành viên tham gia. Các thành viên trong Câu lạc bộ đã được đi giao lưu biểu diễn trong và ngoài xã. 

Là Chủ nhiệm Câu lạc bộ, Bà Lục Thị Đàm luôn trăn trở trước thực trạng lớp trẻ bây giờ không thích chơi đàn tính, hát điệu then. Vì vậy, ngoài công việc nương rẫy, các thành viên trong Câu lạc bộ tập hợp các cháu nhỏ để truyền dạy nghệ thuật hát then, đàn tính. Mỗi khi có dịp đi biểu diễn giao lưu, các thành viên trong Câu lạc bộ đều vận động các cháu tham gia đi học hỏi. 

Ông Lý Văn Tính từ tỉnh Cao Bằng đến Bình Phước lập nghiệp từ năm 1992 là 1 trong những người đầu tiên tham gia thành lập câu lạc bộ đàn tính, hát then chia sẻ: "Chúng tôi đều là những người xa quê nhưng không vì thế mà quên đi bản sắc của dân tộc mình. Chúng tôi gắn bó với nhau bằng cây đàn, lời hát sau những ngày lao động mệt nhọc và quan trọng hơn là gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc mình trên mảnh đất mới này”.

Là người am hiểu và yêu đàn tính, hát then, bà Triệu Thị Bườn(60 tuổi), phó Chủ nhiệm CLB  luôn mong muốn làn điệu then mãi vút cao trên đất Bình Phước để đời sau người Tày, Nùng ở Bình Phước vẫn được thưởng thức điệu hát “thần tiên” của dân tộc mình. Đến nay, bà Triệu cùng các chị em trong CLB  đã sáng tác hàng chục bài hát then về Bình Phước, Đồng Phú được mang đi biểu diễn ở các hội thi. Lời then trong những sáng tác được chắt lọc, gọt giũa với lời thơ trữ tình, giàu nhạc điệu nhưng rất đỗi bình dị và mang hơi thở cuộc sống.

Bà Bườn chia sẻ: “Hiện nay kinh phí hoạt động do các thành viên tự đóng góp, một tháng sinh hoạt hai lần, trang phục thì mang từ ngoài quê vào, còn đàn thì CLB đặt thuê thợ làm, mỗi cây đàn công làm khoảng 300 ngàn đồng, còn nguyên liệu từ cây bầu thì tự trồng lấy”.

Hiện nay, tại ấp Suối Binh, Suối Đôi có nhiều cháu nhỏ đã tham gia câu lạc bộ đàn tính, hát then. Cháu Nông Thị Mai (13 tuổi) cho biết, cha mẹ cháu đều biết đàn tính, hát then. Ban đầu, cháu thấy đàn tính rất khó nhưng từ khi tham gia CLB, được sự truyền dạy nhiệt tình của các cô, chú trong Câu lạc bộ, cháu đã hiểu và yêu đàn tính, yêu những bài hát ca ngợi quê hương, đất nước”.

Chị Đặng Thị Xuân Nhạn, chủ tịch Hội Phụ nữ xã Đồng Tiến cho biết: Phong trào đàn tính, hát then của đồng bào Tày, Nùng tại Suối Binh, Suối Đôi đang ngày một phát triển. Câu lạc bộ hoạt động rất tích cực, mang lại hiệu quả,  đã mang lời ca tiếng đàn đến mọi người sau những ngày làm việc vất vả, tham gia biểu diễn tại các hội thi, ngày lễ tết… Trong thời gian tới, Câu lạc bộ cũng cần sự quan tâm hỗ trợ hơn nữa về vật chất và tinh thần để hoạt động ngày càng hiệu quả”.